Centrum Badań nad Teatrem Muzycznym UAM, Instytut Filologii Polskiej, Pracownia Opery i Widowisk oraz Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, Sekcja Muzykologiczna zapraszają na ogólnopolską konferencję naukową „Transpozycje stylów opery w dziełach kultury”, która odbędzie się 10 października 2022 r. w Sali Posiedzeń PTPN.

program_Konferencji

Przemysław Krzywoszyński, Jan Woleński, Fenomen opery, Kraków: Universitas, 2022.

Tytuł Fenomen opery wskazuje nie tylko na to, że opera jest zjawiskiem, ale również sugeruje treści wartościujące. Autorzy są wielbicielami sztuki operowej i zgadzają się z opinią, że jeśli muzyka jest dobra, fabuła interesująca, śpiewacy wybitni, ich gra poprawna, a scenografia ciekawa, to spektakl operowy jest wyjątkowym widowiskiem artystycznym. Adaptując w swej analizie koncepcję dzieła literackiego stworzoną przez Romana Ingardena, autorzy pokazują, że opera jest dziełem wielowarstwowym, a jej strukturalna złożoność, np. potrzeba połączenia pięknego śpiewu z tekstem przedstawiającym fabułę, stawia szczególne wymagania kompozytorom i wykonawcom. Główna teza jest taka, że śpiew jest dominujący i jemu podporządkowane są inne elementy czy warstwy dzieła. Książka traktuje także o historii opery, a w szczególności o jej związku z wydarzeniami politycznymi i społecznymi, jak również o narodowych stylach sztuki operowej.

Informujemy, że nowy termin przełożonego spotkania z Panem dr. Piotrem Maksymowiczem to 23 lutego, godz. 12.30-14.00. Serdecznie zapraszamy!

Centrum Badań nad Teatrem Muzycznym oraz Pracownia Opery i Widowisk IFP serdecznie zapraszają w dniu 26 stycznia 2022 r. w godzinach 12.30 -14.00 do Sali Teatralnej im. W. Bogusławskiego w Collegium Maius (ul. Fedry 10), na seminarium-zebranie robocze, podczas którego nasz gość, dr Piotr Maksymowicz, laureat nagrody w 2021 roku w Konkursie Polskiego Towarzystwa Badań nad Wiekiem XVIII za najlepszą rozprawę doktorską dotyczącą szeroko ujmowanego osiemnastego wieku, przedstawi referat „Aluzyjne aktualizacje librett oraz narracja muzyczna pierwszych oper Wojciecha Bogusławskiego”.

Serdecznie zapraszamy na ogólnopolską konferencję naukową pt. „Postać w operze. VII Seminarium librettologiczne”, organizowaną przez Centrum Badań nad Teatrem Muzycznym UAM oraz Pracownię Opery i Widowisk Instytutu Filologii Polskiej UAM. Konferencja odbędzie się 15 czerwca 2021r. na platformie MS Teams. W załączniku przedstawiamy program, a osoby, które chciałyby dołączyć do spotkania, prosimy o kontakt: ala.br@amu.edu.pl lub lisiecka@amu.edu.pl.

Program konferencji znajduje się pod linkiem:

Postać w operze_plakat

Katarzyna Lisiecka, Estetyka i doświadczenie. Studia i szkice o operze i sztukach pokrewnych, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2019, ss. 269.

Spis treści

Wstęp

Paradoksy estetyzacji i artyficjalności jako formy oswajania ze światem

1. TWORZENIE MITU

Arystoteles – polityka – opera

Arystotelesowskie źródła operowego lieto fine, czyli o wspólnocie nowożytnej polis

Tworzenie mitu. Kultura europejska w eseistyce Zbigniewa Herberta

II. BOGUSŁAWSKI I OPERA

Wojciech Bogusławski i teatr operowy

Europejskie tło idei narodowego teatru. Arkadyjska kontrabanda Wojciecha Bogusławskiego

Strategie translatorskie Bogusławskiego w librettach oper włoskich. Na przykładzie polskiej adaptacji L’italiana in Londra Domenica Cimarosy i Giuseppe Petroselliniego

Ironiczne wyzwolenie. Axur. Król Ormus Antonio Salieriego i Wojciecha Bogusławskiego

III. DOŚWIADCZENIE, ESTETYZACJA, OPERA

„Poważny żart” – o Cosi fan tutte Mozarta i Da Pontego

Wyzwolenie przez miłość – Demetrio Johanna Simona Mayra. Szkic

Tannhäuser, poeta potępiony czy zbawiony? Szkic

Symbolizm w teatrze Maeterlincka i Debussy’ego. O Pelleasie i Melisandzie.

Estetyzacja i desakralizowanie. The Burning Fiery Furnace Benjamina Brittena

IV. SZTUKI POKREWNE

Poeta w czyśćcu. Paradoksy konceptualizacji idei – „[dȥadɨ]” Pawła Passiniego

Teatr świata czy sztuka dla sztuki? O Carmen Carlosa Saury

Angelologiczny traktat filmowy pomiędzy sztukami. O Niebie nad Berlinem Wima Wendersa

Zakończenie

Nota bibliograficzna

Indeks

Summary

Katarzyna Lisiecka, Fuzja sztuk i horyzontów. Arystotelesowski paradygmat opery, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2019, ss. 320.

Opera to niewątpliwie jedyna w swoim rodzaju specyficzna fuzja sztuk i rzemiosł, przez wieki podległa wielu rytmom zmian i koniunktur cechujących ewolucję dzieł dramatyczno-muzycznych i widowisk teatralnych, respektujących odbiorcze zapotrzebowania publiczności. Z faktu, że właśnie z taką fuzją mamy do czynienia na gruncie sztuk widowiskowo-teatralnych należy zatem wyciągnąć określone wnioski, które pozwolą lepiej zrozumieć, na czym tak naprawdę polegał i nadal polega ten typ audiowizualnego przekazu. Jakie zasady i reguły rządzą tą specyficzną fuzją sztuk? Jakie dzieło pozwala ona „uzyskać”, „wytworzyć”, wykreować? Dlaczego wreszcie ta operowa fuzja sztuk mogła pozwolić sobie na własną niezależność i wyemancypowanie się pośród innych widowisk artystycznych (…).

Chciałabym zatem zaproponować spojrzenie na dzieło operowe przez pryzmat fuzji sztuk konstytuujących je jako (teatralną) całość i jednocześnie obejrzeć je w tym splocie z różnorodnych perspektyw: historyczno-kulturowej, estetycznej, dramatologicznej, ideowo-filozoficznej.

(fragment Wprowadzenia do drugiego rozdziału książki)

Kantata i oratorium w historii kultury polskiej. Red. E. Nowicka, A. Borkowska-Rychlewska. Poznań: Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, 2020.

SPIS TREŚCI

Wprowadzenie

Twórczość oratoryjna na ziemiach dawnej Rzeczpospolitej

Remigiusz Pospiech, „Christiani poenitentes ad Sepulchrum Domini” Jana Tomasza Żebro – najwcześniejsze polskie oratorium?

Irena Bieńkowska, Twórczość oratoryjno-kantatowa w repertuarze kapel nadwornych dawnej Rzeczpospolitej

Magdalena Walter-Mazur, Oratorium pasyjne „Der Tod Jesu” Carla Heinricha Grauna w kontrafakturowanych przekazach z katolickich ośrodków dawnego Śląska oraz ślad jego recepcji na ziemi sandomierskiej

Rüdiger Ritter, Stanisław Moniuszko i jego muzyka, przeł. B. Kornatowska, I. Sellmer, Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2019.

Książka opowiada o Stanisławie Moniuszce i o znaczeniu jego dzieł dla polskiej, ale także dla europejskiej kultury XIX wieku. Jakie oczekiwania polskiej publiczności spełnił swoimi operami, przede wszystkim Halką? Jak wpisuje się w dzieje europejskiej muzyki kultury? A wreszcie: jaki wpływ jego dzieło wywiera dzisiaj? Na te i inne pytania stara się odpowiedzieć autor, który w części pierwszej przedstawia życie i twórczość Moniuszki, a następnie przybliża pomysły i przemyślenia, charakteryzujące kompozytora i jego muzykę. Stanowi to punkt wyjścia do części ostatniej, poświęconej Halce jako najważniejszemu dziełu kompozytora, ukazującej powiązania pomiędzy różnorakimi wątkami obecnymi w twórczości kompozytora.

Elżbieta Nowicka, Alina Borkowska-Rychlewska, Oblicza wieku dziewiętnastego. Studia z historii literatury, teatru i opery, Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2017.

Spis treści:

Wprowadzenie

I. FILOZOFIA I „ARCHEOLOGIA” FORM

Komedia, czyli wolność? O rozumieniu komedii przez Friedricha Schillera

Opera jako „sztuka wynaleziona”

Niejasność przyczyn, tajemniczość skutków. O Mocy przeznaczenia Giuseppe Verdiego

II. OPERA I WIEK DZIEWIĘTNASTY – PRZEKROJE

„Niezgodna zgodność”. Opera w kulturze wieku dziewiętnastego

„Un’immagine sacro”. Ideał i doskonałość w operach Giuseppe Verdiego

„Improwizacja mimowa o absolutnej wartości poetyckiej”. Szekspir według Richarda Wagnera

III. SZTUKA OPERY – SZTUKA PAMIĘCI – SZTUKA KORESPONDENCJI

Poza murami teatralnego gmachu – o operze in abstracto (na podstawie korespondencji Fryderyka Chopina i Dzienników Eugene’a Delacroix’a)

„Odległość uświęca piękno”. Eugene’a Delacroix’a uwagi o pamięci

„Pustka feerii wiecznego święta”. Refleksja nad sztuką w Kronice paryskiej Zofii Węgierskiej

IV. ODNALEZIONE W LITERATURZE I TEATRZE

„Swobodę myśli przedkładam nad tony”. Glosa do Don Juana George’a Gordona Byrona

Nieoczywista wspólnota jednego pokolenia. Fryderyk Chopin – Stefan Witwicki – Dominik Magnuszewski

Kartka z martyrologium w teatrze. O Felicycie Antoniego Edwarda Odyńca.